خدا می‌گوید و او می‌خواند.او می‌خواند و خدا می‌گوید. این خواندن‌ها هیچ وقت هم تکراری نمی‌شود و هر بار در تازه‌ای گشوده می‌شود. همان‌طور که ائمه(ع) قرآن عینی بودند، مدام به خواندن قرآن مشغول بودند تا جایی که امام رضا(ع) هر سه روز یک بار قرآن را ختم می‌کردند و سفارش هم کرده‌اند «سزاوار است انسان پس از نماز صبح ۵۰آیه از قرآن مجید را تلاوت کند». این خواندن، آداب خودش را هم دارد. آدابی که از قدیم به ما آموخته‌اند که باید احترام ِ بزرگ‌تر را نگه داشت.
زیبا شوید
شرط این است پیش از تماس با قرآن، طاهر شوید و حتماً وضو داشته باشید. در قرآن بر این طهارت تأکید شده است: «لَّا یَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ؛ جز پاکان دست بر آن نزنند» (واقعه، آیه۷۹) علاوه بر طهارت، بهتر است دهان خود را خوشبو کنید. همان‌طور که پیامبر(ص) در کلامی فرمودند: «راه قرآن را پاکیزه کنید! گفتند: ای رسول خدا(ص) راه قرآن چیست؟ فرمود: دهانتان! گفتند: چگونه آن را پاکیزه کنیم؟ فرمود: به وسیله مسواک زدن».
زیبا بخوانید
قرآن کتابی است که زیبا نوشته شده و باید زیبا خوانده شود. همان‌طور که روایت‌های زیادی از زمان پیامبر(ص) شنیده‌ایم که مشرکان چگونه هنگام تلاوت پیامبر(ص) مبهوت می‌شدند و ایمان می‌آوردند. این زیبا خواندن هم بر خود آدم تأثیر می‌گذارد و هم بر دیگران. پیامبر(ص) هم روی این صوت خوش تأکید زیادی داشتند: «هر چیزی زینتی دارد و صدای خوش، زینت قرآن است».
خانه‌هایتان را نورانی کنید
تلاوت قرآن مکان و زمان خاصی ندارد. در هر مکان و زمانی خوانده شود، به آن مکان و زمان شرافت می‌دهد. اما دو مکان شرافت بیشتری دارد: خانه و مسجد.
حتماً دیده‌اید وارد بعضی خانه‌ها که می‌شوی، آرامش و صفای خاصی دارد. این خانه‌ها محل نزول ملائک هستند. خانه‌ای که در آن قرآن خوانده شود، هم در روح و کالبد آن خانه تأثیر زیادی دارد و هم در روح و کالبد ساکنانش. پیامبر(ص) فرمودند: «خانه‌هایتان را با نماز و قرائت قرآن نورانی کنید. خانه‌هایی که در آن قرآن تلاوت نشده و یادی از خدا نشود، برکتش کم شده و ملائکه از آن‌ها دوری می‌کنند و در عوض، شیاطین به این خانه‌ها راه می‌یابند».
مسجد هم که خانه خدا روی زمین است و چه بهتر است در خانه خدا، عبادت و یاد خدا هم شود.
مثل نشستن مقابل استاد
قرآن کتاب معمولی نیست که آن را روی زمین گذاشت یا در هر حال و شکلی خواند. نحوه نشستن آدم در مقابل قرآن، نخست بر خودِ آدم و خضوع و خشوعش تأثیر می‌گذارد، دوم، احترام قرآن حفظ می‌شود. خوب است قرآن را جایی بلندتر از زمین قرار دهیم؛ حال یا روی میز یا روی رحل یا روی دو دست خود. باید بدانیم هیچ‌گاه، هیچ چیزی را روی قرآن نگذاریم، بلکه همیشه قرآن را روی هر چیزی قرار دهیم، زیرا ارزش قرآن از هر چیز دیگری بیشتر و بالاتر است. عارف و مفسر قرآن مولی محسن فیض کاشانی درباره چگونه نشستن در مقابل قرآن این‌طور می‌گوید: «هنگام تلاوت، شایسته است رو به قبله باشد و سر خود را پایین اندازد. چهار زانو بنشیند و به جایی تکیه نکند و نشستن او در چهره متکبران نباشد. اگر چه تنها نشسته باشد؛ چنین پندارد که در برابر استاد خویش نشسته است».
توصیه این است هنگام ورود و خروج اشخاص در هر مقام و رتبه‌ای که باشند به مجالس قرائت قرآن، برخاستن از زمین به عنوان تواضع، در مقابل قرآن شایسته نیست، مگر اینکه قرآن را ببندید و سپس از جا برخیزید.همچنین بهتر است جهت خوردن و آشامیدن و…مدتی تلاوت و جلسه; قرآن را تعطیل نماییم.
با چشم و دل بخوانید
چه قرآن را حفظ باشید و چه نباشید، بهتر است به قرآن نگاه کنید و بخوانید. امام رضا(ع) فرموند: «نگاه کردن به سه چیز عبادت است: نگاه به پدر و مادر، نگاه به قرآن، نگاه به دریا». تأکیدات زیادی هم شده که به قرآن نگاه کنید، حتی اگر بلد نبودید بخوانید. انگار از راه چشم، دلِ آدم هم نورانی می‌شود. در روایتی هم از پیامبر(ص) نقل شده: «چیزی برای شیطان سختتر و کوبندهتر از تلاوت قرآن نیست، آن هم از روی مصحف و با نگاه کردن در آن».
بهتر است قاری یا مستمع قرآن با قرائت و یا شنیدن آیات رحمت و بهشت، از خداوند تقاضای رحمت و بهشت کند و پس از قرائت و شنیدن آیات عذاب و جهنم، از آن به خداوند پناه ببرد.
امام جعفر صادق(ع) می‌فرماید: «... و هنگامی که به آیه‌ای رسیدی که در آن ذکر بهشت بود، مکث کن و از خدا بهشت را طلب کن و هنگامی که به آیه‌ای رسیدی که در آن ذکر آتش جهنم و عذاب بود، مکثی کن و از آتش جهنم به خداوند پناه ببر».
خوب است پس از پایان تلاوت دعا کنیم؛زیرا امام حسن مجتبی (ع) می‌فرماید:«کسی که قرآن می‌خواند،دعایش مستجاب است یا به زودی یا با فاصله و یا در زمان دیگر».
آزاده خلیلی
نظر شما